135. In het hoofd van de kok (viscurry, pilav van bulgur, geroerbakte groenten met pindakaas)

Ik had een geïmproviseerde weekagenda gemaakt op een knalgele post-it. Een verzameling van deurbezoekjes hier en telefoontjes daar, eens sporten in de woonkamer en dan weer de studeerboeken openslaan, tussen het werken door.

De post-it mocht de prullenmand in en werd vervangen door ‘week met hoofdpijn’. Welk nasty beestje die in mijn zijn had geplant was me een raadsel, gezien ik al dagenlang niemand had gezien. Er vallen ook wel twintig andere mogelijke reden voor hoofdpijn te bedenken in deze tijden (coronastress? de tol van alleen thuiszitten? onzekerheid over de toekomst? nek- en andere spierpijn? te weinig beweging? foute bureaustoel? oververmoeidheid? te korte nachten? teveel naar een scherm staren? niet genoeg vitamines in het lijf? teveel piekermomenten? wie zal het zeggen?)

Wat telde, was helaas niet de oorzaak maar des te meer het moeten ondergaan. Het rustig blijven, geduldig afwachten tot dat moment kwam waarop de hemel zou opklaren.

14. Dingen die moeten (witloofsoep)

Een held moet dingen tegen zijn zin doen, want anders heb je geen verhaal. De stampvoetende, zich verstoppende, verraderlijk hikkende kleuter Giosué uit het altijd heerlijke La Vita è Bella zou bijlange na niet zoveel harten stelen als hij braaf in bad was geweest. Wie zou willen weten hoe het Florentino Ariza vergaat wanneer hij niet koppig een hele leven zou wachten op zijn Fermina Daza? En hoe interessant zou Harry Potter nog zijn zonder de ongevraagde beroemdheid waar hij tegen wil en dank mee moet leren omgaan?

Het grootste deel van mijn dagen ben ik geen held, maar toch moet ook ik dingen tegen mijn zin doen. Met een koppig karakter durft zo’n situatie wel eens tegen te vallen. De vroegste tegen-mijn-zin die ik me herinner, is ongetwijfeld die middagpauze, op een van de vele eenvormige lagereschooldagen, toen ik thuis een bord witte selder in rode saus op moest. En laat het duidelijk zijn: dat lustte ik niet.

33. Zo onderhand (mosselsoep met saffraan en koriander)

 

De handen die mij oppakten uit slaap en mij van auto naar bed droegen, die handen die hielpen zwoegen. Die mij hoog de lucht in tilden of die mijn kinderverdriet mee stilden. Die mij leerden timmeren en op nagels kloppen, die me voordeden hoe een quatre-quarts te maken en die uiteindelijk mijn fiets loslieten, helemaal op zijn eentje de wereld in met dat kleine meisje aan het stuur.

Tien vingers die al decennialang niets anders doen dan tokkelen op een gitaar en daarmee de stem tot leven wekken, die de kleinzonen onderhand helpen prutsen aan puzzels en minutieuze constructies, die samen overheerlijke gerechten uit potten tevoorschijn toveren en ook bij de dochter wel eens een lepel vastnemen om mosselsoep te komen savoureren, zoals op de foto hierboven. Wonderlijk gereedschap dat in recordtempo de planken in mijn slaapkamer legde, van tegels een vloer voor mijn badkamer tevoorschijn toverde, de keukenkasten met precisie tegen de muur hing en dat overal een onmiskenbaar spoor van vaderliefde achterliet.

Beelden van geliefde gezichten zijn er genoeg. Maar handen vertellen evenveel verhalen, en naar die van mijn vader luister ik graag.

32. De verhalen die wij elkaar niet vertellen (klassieke vissoep)

De fotoalbums van vroeger, van héél vroeger, staan hier al meer dan een jaar in de hoek van de kamer. Op regenachtige dagen haal ik die kartonnen doos tevoorschijn, installeer ik scanner en printer in een soort semiprofessionele constellatie en begin ik ze te digitaliseren. Beelden uit mijn jeugd willekeurig vermengd met zwartwitpostuurtjes van mensen die ik nooit heb gekend.

Op andere dagen begin ik langs alle mogelijke kanten in mijn stamboom te wroeten, het liefst nog op onmogelijke nachtelijke uren. Namen, data, geboorte- en sterfplaatsen weven zich tot een onoverzichtelijk web van – zo lijkt het – een volledige, eindeloze mensheid. Ik graaf tot negen generaties diep, tot aan Filip Van Looy (geboren in 1690, begot) en zijn Maria Cornelia Petronella Hens. Of ik spit in het Rijksarchief naar de moeder (Anna Catharina) van de moeder (Joanna Maria) van de moeder (Anna Maria) van de moeder (Coletta) van de moeder (Natalia Josepha) van de moeder (Coletta) van de moeder (Mathilda) van de moeder (Elza) van mijn moeder (Liliane).

Maar zelfs na uren obsessief opzoeken, onderzoeken, inscannen, kleuren bewerken, stamboom tekenen, annoteren, sorteren en organiseren blijf ik dan achter met een licht maar duidelijk jeukend gevoel van teleurstelling. Feiten vallen te achterhalen, maar waar blijven de verhalen?

31. Wegwachten (gekoelde komkommersoep)

Wij wachten ons leven weg
tot het iemand, ergens aan een bureau
op een dag belieft om even
een handtekening en stempel te zetten
en ons iets toekomstachtigs te geven.

Neemt u eerst vakantie
steelt u nog wat onnodig respijt?
Of werkt u nog even door
en maakt u een eind
aan twaalf jaar komkommertijd?

29. Stappen (Cappuccino van champignons)

Dat hij die wandeling ook zou doen als hij eenmaal voor zijn examen geslaagd was, klonk het begin januari bij mijn wanhopige student. ‘Die wandeling’, dat was de tocht van twintig kilometer door de bossen die ik net had gestapt. Zijn examen, dat was het eindexamen van zijn opleiding. En om niet te veel afleiding tijdens het studeren te zijn, trok ik toen maar een dag mijn goed doorwinterde wandelschoenen aan.

Fast forward, enkele maanden en lockdowns verder: ‘Zeg, die wandeling, weet je nog?’ – ‘Hmm.’

Maar we deden het toch, samen. Bijna vijf maanden na mijn eerste verkenning. De kale stammen van toen barstten uit hun bast van het groen. Vogels kwetterden ons met uitbundige levensvreugd de oren van het lijf. Aan de lucht wisselden zon en wolken elkaar af, tussen ons de stiltes en gesprekken. Gedachten laten zich vlotter formuleren op het ritme van hartslag en gestage stap.

9. Plengen en wachten (Uiensoep)

De laatste weken zijn er heel wat meer tranen geplengd dan anders. Ze komen niet onverwacht, gezien de toestand van de wereld en van mijn wereld.

Want ui snijden, dat doet hij. Maar nu even niet. Hoe ver we ook staan op technologisch vlak, de snijplank even overnemen via zoom of skype is geen optie.

Het ziet ernaar uit dat die “even” minstens een maand of drie wordt – of langer, maar daar wil ik niet aan denken. Verloren tijd, zo voelt het. En we hadden al zoveel in te halen, hadden al zo lang gewacht.

Meer tijd om te koken, nu. Minder momenten samen, maar daarom niet per se minder liefde.

Maar wel meer uien, en meer tranen.

 

 

28. Andere tijden (aspergevelouté)

Een archiefbeeld uit een ander tijdperk, zo lijkt het. Zoveel dingen zijn intussen veranderd. De zus op de foto heb ik al een hele tijd niet meer gezien, gezien de maatregelen die ervoor moeten zorgen dat we elkaar niet ziek maken. De zus in kwestie heeft nu ook een gezin, en gezien diezelfde maatregelen leert dat anderhalf jaar oude ventje nu elke dag dingen die het niet aan zijn tantes kan laten zien.

Door de foto heen zie ik dat ventje schemeren, want hij heeft identiek dezelfde glimlach als zijn mama. Een lichtpuntje in tijden van groot gemis.

 

Maar de veranderingen zijn niet allemaal slecht. Dit jaar maak ik aspergesoep voor mezelf, maar met asperges van de buurvrouw. Ik zei langs mijn neus weg tijdens een straatpraatje dat ik daar zo’n zin in had, en ze haalde de hare prompt uit de boodschappentas. “Pak maar, ik heb genoeg groenten.” De lekkerste ooit waren het.

En de zus heeft in de voorbijgevlogen jaren hard gewerkt om wat kilo’s kwijt te raken, met succes. En met veel respect van mijn kant. Ze is ook een kei geworden in groeten kweken, in een ecologische samentuin. Asperges kweekt ze niet, maar ik kan niet wachten tot we weer samen soep kunnen smullen van de andere prachtgroenten uit haar tuin.

6. Verveeld (preisoep)

Ik denk, dus ik ben.
Ik verveel me, dus ik maak soep.

Het is maar een tijdelijke oplossing. Een halfuur later staat de soep te stomen op mijn stoof en verveel ik me opnieuw. Heerlijk.

Ik probeer me te verdiepen in het leven van een joodse verzetsheldin uit Borgerhout. Gewoon, omdat het kan. Ook een beetje omdat ze onlangs een knappe muurtekening kreeg in de stad. En ok, ook omdat ik gevraagd werd om er misschien een stuk over te schrijven.

Een album met de ijle stem van Billie Eilish op de achtergrond. Flakkerende theelichtjes in de kandelaar die ik nog niet wil wegbergen bij het andere kerstgerei.

En voor ik het weet, zijn er drie uren voorbij. Lost in research, zoiets.

Gelukkig moet ik niet meer koken. Er is soep.

 

27. Project 2020 (soep van zoete bataat met kokosmelk)

‘Ik moet toch niet meedoen?!’

Ik heb de voorbije weken enkele keren aan vrienden of familie gevraagd wat ze vonden van mijn idee voor een nieuw project, in 2020. En telkens was dit de eerste, geschrokken reactie: ‘Ik moet toch niet meedoen?!’

Het zou nochtans niet zo moeilijk mogen zijn: een jaar zonder snoep, suikergoed en andere overbodige tussendoortjes. Maar dat is het natuurlijk wel – tenzij je op een afgelegen boerderij in pakweg Siberië of Patagonië woont, zonder supermarkt, zonder jarige collega’s en familie of andere omstandigheden die je zouden kunnen verleiden.